Wiele jest pięknych miast w Maroko, ale żadne nie rozpala tak zmysłów jak Marrakesz. To najbardziej kolorowe i najpopularniejsze miasto Maroka, które zachwyca na każdym kroku. Od wspaniałej architektury poprzez kolorowe mozaiki, magiczne meczety, imponujące pałace, gwarne bazary, bujne ogrody, fascynującą medynę, aż po tętniący życiem plac Dżami al-Fana, który ożywa po zachodzie słońca. Marrakesz to kwintesencja Maroka. Barwny, gwarny, z wyraźną nutką orientu zachęca do zanurzenia się w jego unikalnej atmosferze. To miasto pełne kontrastów, gdzie współistnieją tradycja i nowoczesność, z długą i bogatą historią, kultury Berberów i wpływach arabskich. Ubóstwo przeplata się tam z przepychem, luksusowe hotele znajdujemy w obskurnych, ciasnych uliczkach, gdzie stare w naturalny sposób łączy się z nowym.
Marrakesz to jedno z tych miejsc, które albo się kocha albo nienawidzi. Jest kolorowy, tętniący życiem, ale też chaotyczny, brudny i głośny. Na początku trzeba przyzwyczaić się do hałasu, chaosu i rytmu miasta. Kiedy pierwszy szok kulturowy mija, jestem pewna, że zachwyci Cię tak samo jak mnie. W Marrakeszu znajdziesz mnóstwo atrakcji i zanurzysz się w prawdziwie orientalnej atmosferze. Jeśli Marrakesz jest na Twojej liście miejsc do zobaczenia lub planujesz do niego podróż w najbliższym czasie to świetny wybór. Poniżej zrobiłam listę, moim zdaniem najciekawszych miejsc w Marrakeszu, które koniecznie trzeba zobaczyć. Znajdziesz tu także wiele informacji praktycznych, które ułatwią Ci zwiedzanie Czerwonego Miasta. Starałam się także wypisać wszystko co powinieneś wiedzieć przed podróżą. Na samym końcu zostawiam gotowy dwudniowy plan zwiedzania Marrakeszu wraz z mapą. 2 dni to taki optymalny czas, żeby zobaczyć najważniejsze miejsca, a przy tym nie zdążyć się znudzić. Jeśli będziecie mieć dodatkowy dzień możecie pojechać na jednodniową wycieczkę na pustynię. Nam niestety tym razem nie wystarczyło czasu, czego bardzo żałuję.
Marrakesz – co warto zobaczyć?
Większość atrakcji Marrakeszu leży w obrębie medyny, czyli najstarszej dzielnicy charakteryzującej się gęstą zabudową i całą masą wąskich i krętych uliczek tworzących olbrzymi labirynt. Zwiedzanie warto zacząć od miejsc, na których zależy Wam najbardziej, zwłaszcza, jeśli jesteście ograniczeni czasowo. Ja zawsze przygotowuję sobie listę miejsc, które chcę zobaczyć w kolejności od tych, które najbardziej mnie interesują. Dzięki temu unikam wielu wpadek i oszczędzam czas. Jak uda mi się zobaczyć wszystkie miejsca, to super, ale jeżeli nie zdążę, nie jestem rozczarowane, że nie dotarłam do miejsc, na których najbardziej mi zależało. Nie ma sensu zwiedzać w pędzie odhaczając kolejne miejsca, bo wrócicie do domu tylko zmęczeni i nie będziecie mogli w 100% nacieszyć się klimatem danego miejsca.
1. Ben Youssef Medersa
Zwiedzanie Marrakeszu rozpoczęliśmy od odwiedzenia Medersy Ben Youssef. To dawna teologiczna szkoła muzułmańska, która jest prawdziwą perłę architektury islamskiej i marokańskiego rzemiosła. Medresa została zbudowana w XIV wieku i odgrywała kluczową rolę w edukacji i kształceniu islamskim. Historycznie madrasy służyły jako ośrodki nauki. A Ben Youssef była niegdyś największą islamską uczelnią w Afryce Północnej. Od 1982 roku jest udostępniona do zwiedzania jako obiekt historyczny. Zamknięto ją w listopadzie 2018 roku z powodu remontu, a ponownie otwarto w kwietniu 2022.
Madrasa ma układ typowy dla obiektów tego typu. Centralnym miejscem jest dziedziniec. Wchodząc tu z ruchliwego placu człowiek nagle staje w innym świecie, od razu można poczuć ducha historii. Jej centralny dziedziniec jest pięknie zdobiony kafelkami, rzeźbami i drewnianymi detalami, które tworzą niepowtarzalną atmosferę. Środek dziedzińca zajmuje niewielki prostokątny basen, służący do ablujcji. Naprzeciw wejścia znajduje się wejście do sali modlitewnej, pokrytej pięknymi zdobieniami. Jej najważniejszym elementem jest mihrab – wnęka w ścianie wskazująca kierunek Mekki. Prostokątną przestrzeń dziedzińca z marmurową posadzką otaczają cztery wysokie ściany, których dosłownie każdy fragment pokrywają skomplikowane dekoracje. Po obu stronach ciągną się rzędy kolumn, podtrzymujące galerie, w których znajdują się liczne małe sale, niegdyś służące jako miejsce nauki dla studentów. Malutkie i wyjątkowo spartańskie, przy przepychu zdobień głównej części medrasy. Wnętrza medresy są ozdobione misternymi ornamentami i rzeźbami. Wiele z tych zdobień przedstawia motywy geometryczne, arabeski i inskrypcje z Koranu. Architektura Madrasy Ben Youssefa jest zachwycająca. Każdy detal i element architektoniczny w medresie Ben Youssef odzwierciedla bogactwo i niezwykły kunszt marokańskiego rzemiosła. Mogłabym tam siedzieć godzinami przyglądając się szczegółom każdego zakątka. To jedno z moich ulubionych miejsc w Marrakeszu.
Informacje praktyczne:
Wstęp kosztuje 50 MAD (około 5€) za osobę dorosłą, za dziecko nie płaciliśmy. Bilety można kupić bezpośrednio przy wejściu. Płatność tylko gotówką. Godziny otwarcia: codziennie od 9:00 do 18:00. Na zwiedzanie najlepiej przeznaczyć około 1h -1 h 30, szczególnie jeśli lubisz robić zdjęcia. Moja rada, jeśli chcecie uniknąć tłumów, na spokojnie zwiedzić to miejsce i porobić zdjęcia polecam być na otwarciu o 9:00. O tej porze jest tam praktycznie pusto.
2. Muzeum Marrakeszu
Z Medersa udaliśmy się do znajdującego się tuż obok Muzeum Marrakeszu. To ciekawe muzeum sztuki, które zaskakuje wyjątkowym wnętrzem: fontannami, ornamentami i rzeźbami, a zawieszony w atrium, wielki żyrandol robi niesamowite wrażenie. W środku można podziwiać eksponaty zarówno sztuki współczesnej jak i tradycyjnej marokańskiej. Zobaczyć tam można ceramiką, biżuterię, stroje z różnych regionów etnograficznych oraz broń. To przepiękne miejsce, do którego warto zajrzeć choć na chwilę. To co nas pozytywnie zaskoczyło, że byliśmy tam praktycznie sami. A miejsce znajduje się zaledwie kilka kroków od Medrasy Ben Youssef. Muzeum jest tam zlokalizowane od 1997 roku, wcześniej był to pałac (zbudowany pod koniec XIX wieku), a następnie mieściła się tam szkoła.
Informacje praktyczne:
Wstęp kosztuje 50 MAD (około 5€) za osobę dorosłą, za dziecko nie płaciliśmy. Bilety można kupić bezpośrednio przy wejściu. Płatność tylko gotówką. Godziny otwarcia: codziennie od 9:30 do 18:00. Na zwiedzanie najlepiej przeznaczyć około 1h.
Naprzeciwko muzeum znajduje się Kubba Ba’adyin, będący pozostałością po Almorawidach. To kwadratowa konstrukcja zwieńczona kopułą, stojąca poniżej powierzchni terenu, co pozwala zobaczyć o ile podniósł się plac w ciągu 900 lat od jego budowy, w 1106 roku. Niegdyś dokonywano tam ablucji, czyli rytualnego oczyszczenia. Jest to niezwykła szara konstrukcja pokryta charakterystyczną kopułą z monochromatycznymi rzeźbami. Wejście do obiektu jest płatne. Choć tak naprawdę przez ogrodzenie równie dobrze można zobaczyć to miejsce.
2. Medyna i Souk
Będąc w Marrakeszu nie sposób nie zajrzeć do medyny, czyli starego miasta i znajdującego się na niej souk’u. Medyna to serce Marrakeszu. Stara dzielnica jest niewielka, za to ma dużo do zaoferowania, więc warto zwiedzić ją na piechotę. Zobaczycie tam labirynt wąskich uliczek, tajemniczych zaułków i dziedzińców, które przeniosą Was w magiczny, orientalny świat. A przede wszystkim poczujecie autentyczną marokańską atmosferę. Historyczne mury obronne i bramy, pochodzące z XIII wieku, otaczają to miejsce, tworząc atmosferę tajemnicy i odrębności od reszty miasta. Zbudowane są z czerwonej gliny stąd też Marrakesz często określany jest mianem „Czerwonego Miasta”.
Na terenie medyny znajduje się też wiele zabytków, w tym znany plac, meczet czy pałac. Działają tam również arabskie bazary, czyli souki. Warto wiedzieć, że medyna w Marrakeszu została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Spacer jej uliczkami to obowiązkowy punkt zwiedzania. My spędziliśmy sporo czasu błąkając się po niej. Odkrywając małe stragany i sklepy sprzedające lampy, ceramikę, wyroby skórzane, przyprawy i wiele innych kolorowych rzeczy. Nie śpiesz się, naciesz się niezwykłym klimatem tego miejsca. Ze względów praktycznych poszczególne suki wyspecjalizowały się w określonych towarach.
Łatwo się na nim zgubić w gąszczu ciasnych uliczek, a widok wyskakującego z zaułku skutera lub wozu ciągniętego przez osła nie jest niczym dziwnym. Souki to z jednej strony prawdziwa uczta dla fanów pamiątek i nietuzinkowych przedmiotów, jednak z drugiej potrafią zmęczyć swoją atmosferą, ciągłego hałasu. Bazarowe królestwo to świetne miejsce, aby poznać miejscowych, a przy okazji spróbować swoich sił w negocjowaniu cen. W końcu trudno wrócić z Maroka bez kilku pięknych, ręcznie robionych drobiazgów, kiedy wszystko jest takie piękne i tylko zachęca nasz wzrok do zakupu.
4. Plac Dżami al-Fana (Jemaa el-Fnaa)
Plac Jemaa el-Fnaa, to samo serce miasta i największy plac leżący w granicach medyny. W przeszłości znajdował się tam m.in. targ niewolników, a także było to miejsce publicznych egzekucji, gdzie przestępcom ścinano głowy. Obecnie w ciągu dnia znajdziesz tam zaklinaczy węży, kobiety malujące henną, kuglarzy, tancerzy gnawa oraz małe stragany sprzedające soki ze świeżo wyciskanych owoców. Soki są bardzo tanie, można wybierać i przebierać w różnych owocach (duży kosztuje 20 MAD, mały 10 MAD). Gwarno i tłoczno jest tam przez cały dzień, ale tak naprawdę tętnić życiem plac zaczyna dopiero wieczorem. W mgnieniu oka powstają dziesiątki jadłodajni, na wolnym powietrzu, oferujące tadżin, zupę ze ślimaków, harirę, ryby z grilla i wiele innych smakołyków za kilkadziesiąt dirhamów. Dym z grilla i dźwięki ludowych instrumentów to codzienny wieczorny obrazek z najsłynniejszego miejskiego placu w Maroko. Najciekawiej prezentuje się on z góry. Z jednego z wielu tarasów widokowych na dachu. Z tej perspektywy możemy zobaczyć jego imponujące rozmiary. A podziwianie zachodu słońca popijając marokańską herbatkę jest atrakcją samą w sobie.
5. Meczet Księgarzy (Koutoubia)
W pobliżu najsłynniejszego placu w Marrakeszu stoi największy i najbardziej znany meczet w Marrakeszu - Meczet Księgarzy (Koutoubia). Jego monumentalny minaret jest charakterystycznym elementem panoramy miasta. Wieża wznosi się na wysokość 69 metrów i na tle niskiej, marokańskiej zabudowy, stanowi świetny punkt orientacyjny, podczas zwiedzania starej części miasta (medyny). Nazwa meczetu pochodzi od księgarzy i bibliotekarzy, którzy w zamierzchłych czasach sprzedawali w pobliżu świątyni rękopisy książek. Meczet nie jest dostępny dla nie-muzułmanów, więc pozostaje podziwianie budowli z zewnątrz, można go obejść dookoła. Warto zwrócić uwagę na znajdujące się tutaj ruiny starego meczetu – nie został on poprawnie zbudowany i skierowany w stronę Mekki, więc nakazano budowę nowego meczetu tuż obok. Za meczetem znajduje się piękny mały park z fontanną. To idealne miejsce na odrobinę odpoczynku.
6. La Mamounia
Kolejnym miejscem jakie odwiedziliśmy był jeden z najbardziej znanych hoteli pałacowych w Marrakeszu - hotel La Mamounia. Wprawdzie nie jest to typowa atrakcja turystyczna, a jedynie pięcio-gwiazdkowy ekskluzywny hotel, który gościł wiele znanych osobistości, takich jak politycy i gwiazdy z całego świata, jak na przykład Książę Karol, Nelson Mandela, czy Jennifer Aniston. To jego wyjątkowa architektura i piękne ogrody sprawiają, że warto zajrzeć tam choć na chwilę. Wstęp na teren części wspólnej jest bezpłatny, a osoby które nie są gośćmi hotelowymi mogą po nich pospacerować. Na wejściu należy okazać zawartość toreb i plecaków. My mieliśmy ze sobą aparat i musieliśmy zostawić go w skrytce przy wejściu. Można też napić się czegoś, lub przekąsić w jednej z restauracji hotelowych. Choć ceny są adekwatne do prestiżu miejsca.
7. Nekropolia Saadytów
Następnie ruszyliśmy spacerem do Nekropoli Saadytów. Grobowce te są symbolem potęgi i znaczenia dynastii Saadytów, której członkowie byli władcami Maroka w XVI i XVII wieku. Miejsce jest niewielkie, ale warto zajrzeć tam choć na chwilę ze względu na przepiękną architekturę i zdobienia. Nekropolia zwana grobowcami Saadytów to spokojna enklawa w gwarnym mieście. Tworzą ją dwa bogato zdobione mauzolea, w których spoczywa 66 członków rodu Saadytów, dziedziniec, na którym znajduje się około 100 nagrobków ludzi związanych z rządzącą dynastią - żołnierzy i służby oraz ogród. Najpiękniejszą i najbogatszą jest Sala Dwunastu Kolumn, gdzie pochowano sułtana Ahmada I al-Mansura, jego grób to najcenniejszy zakątek nekropolii. Bogato zdobione grobowce są imponującymi przykładami architektury arabskiej, z elementami zdobień i ornamentów, które wzbudzają zachwyt. Misterne mozaiki i płaskorzeźby to najlepsze przykłady dekoracyjnej sztuki arabskiej w Maroku.
Najstarsze grobowce datowane są na XVI wiek, ale zostały odkryte dopiero w 1917 roku, kiedy francuskie samoloty przelatywały nad miastem. Jak to możliwe? Otóż Sułtan Ahmad I al-Mansur nie oszczędzał na budowie grobowca, co zresztą można dostrzec gołym okiem, zwiedzając główne mauzoleum z 12 kolumnami. Mimo to, kilka dekad po jego śmierci, sułtan Maulaj Isma’il nakazał zamurowanie grobowców, co sprawiło, że zostały one zapomniane na wiele lat.
Informacje praktyczne:
Wstęp kosztuje 70 MAD (około 7€) za osobę dorosłą, za dziecko nie płaciliśmy. Choć uważam, że cena biletów jak za to miejsce jest wygórowana. Bilety można kupić bezpośrednio przy wejściu. Płatność tylko gotówką. Godziny otwarcia: codziennie od 9:00 do 17:00. Na zwiedzanie najlepiej przeznaczyć od 30 do 60 min.
7. Le Jardin Secret
Na koniec pierwszego dnia w Marrakeszu trafiliśmy do Secret Jardin, czyli sekretnego ogrodu. Choć tak naprawdę, aż taki secret to nie jest, gdyż wielu turystów odwiedzających Marrakesz, słyszało o tej atrakcji i odwiedza to miejsce. Jego nazwa wzięła się stad, że miejsce to przez wiele lat było niedostępne dla ludzi. Ogród istnieje od ponad 400 lat. Choć ogród jest niewielki można poczuć klimat islamskich ogrodów i lokalnej architektury. to ukryta w samym sercu medyny zielona oaza z bajecznym, mozaikowym dywanem pod stopami. Piękna gra kolorów i żywej roślinności stanowi duży kontrast dla ceglanego odcienia miasta, a jednocześnie pozwala odetchnąć od zgiełku, hałasu i kurzu. Kompleks składa się z dwóch pięknych ogrodów, punktu widokowego na wieży, a także niewielkiej restauracji. Idealne miejsce na popołudniowy odpoczynek po intensywnym dniu.
Informacje praktyczne.
Wstęp do ogrodu kosztuje 100 MAD (około 10€) oraz 40 MAD (około 4€) za wejście na wieżę, z której roztacza się przepiękna panorama na Góry Atlas. Bilety można kupić przy wejściu. Płatność tylko gotówką. Godziny otwarcia: codziennie od 9:30 do 19:30. Na wizytę najlepiej zarezerwować około 1 godzinę.
8. Bahia Palace
Pałac Bahia to jedno z najpiękniejszych miejsc w Marrakeszu. Jest to też jedna z najpopularniejszych atrakcji w mieście. Dlatego najlepiej przyjść tam z samego rana, zaraz po otwarciu. My byliśmy około 11:00 i w samej kolejce po bilet staliśmy 20 minut. Bahia Palace został wzniesiony pod koniec XIX wieku w 1890 roku. Pałac Bahia został wzniesiony dla władcy Ahmeda ibn Muhammada el-Bascha. Był rezydencją jego żon i konkubin, a także miejscem ważnych spotkań i państwowych ceremonii.
Wejście do pałacu prowadzi przez obszerną bramę, a po przekroczeniu progu zostajemy przeniesieni w świat orientalnego przepychu, misternych zdobień i wspaniałej architektury. Kompleks pałacowy składa się z kilku budynków z wewnętrznymi dziedzińcami, ogrodów i pawilonów, które roztaczają się na powierzchni około osiemnastu akrów. Pałac zachwyca swoim architektonicznym kunsztem, barwnymi mozaikami i klimatycznymi dziedzińcami. Zwiedzanie Bahia jest zaskakujące, przechodząc między poszczególnymi dziedzińcami wewnątrz pałacu nigdy nie wiesz czym zaskoczy Cię kolejny jego zakamarek. Jednego czego mi brakowało podczas zwiedzania pałacu to jego wyposażenia - np. mebli, obrazów, jakichkolwiek przedmiotów. Podobno po śmierci sułtana pałac został rozkradziony, a szkoda bo zwiedzanie byłoby jeszcze ciekawsze.
Najpiękniejszy jest Wielki Dziedziniec (Cour d’honneur) wyłożony włoskim marmurem z Carrary, z fontannami i drewnianą galerią. Na uwagę zasługuje również Grand Riad i jego witraże. Jako ciekawostkę dodam, że pałac stawiano z polecenia lokalnych wezyrów (byli to najważniejsi urzędnicy państwowi) Si Ahmeda i Ba Ahmeda, ojca i syna. Przy czym część pałacu należąca do syna jest większa.
Informacje praktyczne:
Wstęp kosztuje 70 MAD (około 7€). Bilety można kupić przy wejściu. Płatność tylko gotówką. Godziny otwarcia: codziennie od 9:00 do 17:00. Na wizytę najlepiej zarezerwować 1,5 godziny, jest tam wiele pokoi, dziedzińców i ogrodów do zwiedzania.
9. Badi Palace
Pałac Badi to zabytek, który zachwyca swoją monumentalną architekturą i bogatą historią. Jego imponujące ruiny stanowią świadectwo dawnej świetności marokańskiego królestwa. Nazwa Pałacu Badi, oznacza „nadzwyczajny” lub „cudowny”, co doskonale oddaje atmosferę tego niegdyś wspaniałego pałacu. Został zbudowany na zlecenie sułtana Ahmada Al-Mansura z dynastii Saadytów pod koniec XVI wieku, jako pałac przyjęć, będąc wystawnym pokazem bogactwa i władzy sułtana. Po upadku dynastii Saadytów został opuszczony i doszczętnie zniszczony, a obecnie możemy spacerować jedynie po ruinach pałacu. Pałac pierwotnie funkcjonował jako rezydencja królewskiego dworu oraz miejsce spotkań dyplomatycznych i ceremonii państwowych.
Zespół pałacowy, mimo że jest w ruinie, robi niesamowite wrażenie. Pałac składał się z kilku budynków i pawilonów o rożnych rozmiarach i kształtach. Centralnym punktem kompleksu był olbrzymi dziedziniec o imponujących wymiarach 135 na 110 metrów z centralnym basenem (90 na 22 metry) wraz z czteroma zatopionymi ogrodami. Można w mich podziwiać drzewa pomarańczowe, a nawet róże. To właśnie dziedziniec zrobił na nas największe wrażenie i pozwolił wyobrazić sobie jak pałac mógł wyglądać w czasach świetności. Obecnie niektóre części pałacu powoli są odrestaurowane i odkrywane. Wśród atrakcji pałacu Badi znajduje się również podziemne skrzydło, które kiedyś było miejscem przechowywania skarbów królewskich. Podziemia ukrywają tajemnicze korytarze i komnaty, które dodają atmosferze tajemniczości i intrygi. Najważniejszym eksponatem w pałacu jest pokaźny, wysoki, drewniany minbar. Wyglądający jak wysoki tron, minbar to kazalnica, stały element wyposażenia meczetu.
Informacje praktyczne:
Wstęp kosztuje 70 MAD (około 7€). Bilet można kupić przy wejściu, płatność tylko gotówką. Godziny otwarcia: codziennie od 9:00 do 17:00. Na wizytę najlepiej przeznaczyć około 1 godzinę.
10. Jardin Majorelle
Ogród Majorelle to magiczne miejsce, które zachwyca swoją egzotyczną roślinnością, niezwykłymi kolorami i harmonią natury. To jedno z najbardziej znanych miejsc w Marrakeszu. I gdyby nie tłumy, które odwiedzają ten ogród powiedziałbym, że jest to świetne miejsce do odpoczynku od zgiełku miasta. Ten czarujący ogród botaniczny stworzył w 1923 roku francuski malarz Jacques Majorelle. Jego główną inspiracją były podróże do Maroka i fascynacja kulturą tego kraju. Następnie został on kupiony i odrestaurowany w latach 80-tych przez projektanta mody Yves St Laurent i ‘Pierre Bergé. Jardin Majorelle jest prawdziwą oazą spokoju wśród zgiełku Marrakeszu. Na powierzchni 9000 m² można podziwiać różnorodność roślin z całego świata, w tym palmy, kaktusy, bambusy i egzotyczne kwiaty. Wokół znajdują się małe stawy, fontanny i rzeźby, które dodają romantycznego uroku temu miejscu. W sercu ogrodu stoi wspaniała kubistyczna willa, stworzona w latach trzydziestych XX wieku przez francuskiego architekta Paula Sinoira. W ogrodzie i jego budynkach dominuje kultowy kolor Majorelle Blue, wyjątkowy odcień odważnego kobaltowego błękitu, który opatentował Jacques Majorelle. A styl Art Deco świetnie miesza się tam z wpływami mauretańskimi.
Informacje praktyczne:
Wstęp do ogrodu kosztuje 165 MAD (około 16,5€). Polecam wcześniejszy zakup biletu online. Bilety są na konkretną godziną i nie ma możliwości wejścia o innej godzinie niż ta wyznaczona na bilecie. Wejścia są co 30 min. To jedna z najpopularniejszych atrakcji Marrakeszu i trzeba liczyć się z prawdziwym tłumem turystów. Godziny otwarcia: codziennie od 8:00 do 18:00. Ostatnie wejście o 17:30. Ponieważ Jardin Majorelle cieszy się bardzo dużą popularnością. Polecam zakup biletów na otwarcie na 8:00. Wtedy jest tam najspokojniej. Ostatnie wejście o 17:30 też jest dobrym rozwiązaniem, gdyż z każdą minutą robi się coraz spokojniej, a na sam koniec mieliśmy ogród praktycznie tylko dla siebie. Teren jest niewielki, a na spacer po ogrodach najlepiej przeznaczyć około 1 godzinę.